Canfedâ Kethüdâ Hatun Kimdir?

Canfedâ Kethüdâ Hatun, Sultan III. Murad zamanında, Osmanlı Sarayında yaşamış hayırsever bir zattır. Sultan III. Murad döneminde Harem Kethüdalığı yapmıştır. Vefatından sonra Eyüp Sultan Mezarlığı’na defnedilmiştir.şehrimiz Kocaeli’de dahil olmak üzere pek çok hayratı bulunmaktadır. (İstanbul Karagümrük Kethüdâ Kadın Camii, İzmit Kilez Deresi Kız Köprüsü vb.)

Tarihçe

Canfedâ Kethüdâ Hatun, Orhan Mahallesi’nde Orhan Camii karşısında yer alan ve kendi ismi ile anılan bir çeşme yaptırmış, bu hayrının devamı için gerekli akarlar bırakmıştır. Çeşme zamanla harap olmaya yüz tutunca, Sultan II. Mahmud tarafından suyun kaynağından itibaren tamir edilmiştir.

Sultan II. Mahmud tarafından yaptırılan bu onarımı gösteren kitabede şunlar yazılmaktadır:

Kitabe

(1)Sahibetü’l-hayrat Canfedâ Kethüda Kad›n merhûmenin iznikmid derûnunda inşâ ve  icrâsına muvaffaka oldukları

(2)çeşmeleri su yollarının murûr-i zaman ile müşrif-i harâb ve mu’attal olmağla

(3)mu’ahharan menba`ından külliyen ta’mir ve çeşmelere icrâya muvaffak olan hâlâ ser levha-i

(4)Şehinşâh-ı cihân hazret-i Gâzi Sultân Adlî Mahmûd Hân  medde zilâl-i

(5) devletehü ilâ ahiri’d-devrân efendimiz hazretlerinin harem-sarây-ı hümâyûnlarında hazinedâr ustalık

(6)rütbe-i celilesiyle şerefyâb olan aliyyetü’ş-şân Su`âda Usta hazretlerinin i’mârına  muvaffak oldukları hayrâtdır. Sene 1242 (M.1826)

Dikine dikdörtgen formlu olan çeşmenin yapımında, kesme taş ve mermer malzeme kullanılmıştır. Çeşmenin mermerden yapılmış aynalığı vardır. Aynalık üzerinde oyma tekniğinde yapılmış süslemeye yer verilmiştir.

Çeşmenin üst kısmında II. Mahmud döneminde yapılan onarımı gösteren bir kitabe bulunmaktadır. Altı satırdan oluşan kitabe oldukça büyüktür.

Kitabenin üst kısmında alınlık yer almaktadır. Alınlığın ortasında Sultan II.Mahmud’un tuğrası bulunmaktadır. 1928 yılında kazıtılan Tuğra, 81 yıl sonra 2009 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından fiber glas üzerine işlenerek yerine koyulmuştur.

Canfedâ Kethüdâ Hatun Çeşmesi’nin kitabesi, Örçün Köyü Molla Hasan Çeşmesi’nin kitabesiyle benzeşmektedir.

Onarım

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü tarafından, 2008 yılında restore edilmiştir.

HARİTA